Znaki szlaku rowerowego służą do oznaczania turystycznych tras rowerowych. Zaczęły pojawiać się na polskich drogach w początkach XX w.
Kolejne lata to olbrzymi wzrostu zainteresowania tworzeniem szlaków rowerowych wśród organizacji turystycznych i samorządów na różnym szczeblu. Powstające wówczas trasy oznaczano różnymi symbolami. Na dodatek większość oznakowania stanowiły grafiki malowane na drzewach i słupach.
(więcej o historii oznakowania szlaków rowerowych tutaj).
Znaki szlaku rowerowego – po co powstały znaki drogowe szlaku rowerowego?
Aby ujednolicić system znakowania – w 2003 r. na polskich drogach pojawiły się znaki drogowe szlaku rowerowego. Były to znaki R-1, R-2 i R-3.
Znaki te zostały opracowane z wykorzystaniem doświadczeń największej polskiej organizacji zajmującej się wytyczaniem szlaków turystycznych, czyli Polskiego Towarzystwa Turystyczno-Krajoznawczego (PTTK).
Najważniejsze było to, że znaki szlaku rowerowego mogły być zgodnie z prawem umieszczane przy drogach publicznych. Co więcej zaczęły, tak jak inne znaki drogowe, podlegać ochronie prawnej.
Znaki R-1 – szlak rowerowy krajowy
Znak R-1 – szlak rowerowy krajowy ma wymiary 20×20 cm. Na białym tle znajduje się czarny symbol roweru, a pod nim prostokąt o wymiarach 9×3 cm w kolorze szlaku. Mimo iż dotąd nie zostały określone kolory, które można stosować do oznaczania szlaków rowerowych, zazwyczaj spotyka się trasy w pięciu kolorach.
Znaki szlaku rowerowego – skąd się wzięły i co oznaczają ich kolory?
Większość polskich szlaków rowerowych ma jeden z pięciu kolorów: czerwony, niebieski, zielony, żółty i czarny.
Oczywiście taka kolorystyka jest to efektem współpracy z PTTK. To właśnie w „Instrukcji znakowania szlaków turystycznych PTTK”, czyli wewnętrznym dokumentem organizacji zarządzającej największą liczbą szlaków w Polsce, znajduje się informacja o możliwych do zastosowania kolorach szlaków turystycznych.
Istotne jest to, że kolory szlaku rowerowego nie oznaczają stopnia trudności trasy.
Zazwyczaj zachowuje się niepisaną zasadę, według której, szlak czerwony jest szlakiem najdłuższym (głównym) w danym regionie. A szlak czarny to krótka trasa łącznikowa.
Zdarzają się też szlaki rowerowe oznakowane w innym kolorze.
Znak R-1a – początek (koniec) szlaku rowerowego krajowego
Znak R-1a – początek (koniec) szlaku rowerowego krajowego ma 20×20 cm. Na białym tle znajduje się czarny symbol roweru, a pod nim koło o średnicy 4,5 cm w kolorze szlaku. Informuje o miejscu, którym szlak rowerowy kończy się lub zaczyna.
Znaki R-1b – zmiana kierunku szlaku rowerowego krajowego
Znak R-1b – zmiana kierunku szlaku rowerowego krajowego ma 20×20 cm. Na białym tle znajduje się czarny symbol roweru, a pod nim strzałka w kolorze szlaku. Grot strzałki skierowany jest w kierunku, w którym należy skręcić za znakiem. Wraz z grotem strzałki zmienia się także kierunek, w którym skierowany jest rower.
Znaki R-2 – szlak rowerowy międzynarodowy (nieaktualny)
Znak R-2 – znak szlaku rowerowego międzynarodowego miał 20×20 cm. Na białym tle znajdował się symbol roweru w kolorze zielonym.
Znaki R-2a – zmiana kierunku szlaku rowerowego międzynarodowego (nieaktualny)
Znak R-2a – nie może być już stosowany
Znak R-2a – znak zmiana kierunku szlaku rowerowego międzynarodowego miał 20×20 cm. Na białym tle znajdował się symbol roweru w kolorze zielonym, a pod nim nazwa szlaku i strzałka w kolorze zielonym. Grot strzałki oznaczał kierunek, w którym należy skręcić za znakiem.
Znaki typu R-2 zostały zlikwidowane zgodnie z rozporządzeniem z 2013 r. Organizacje zajmujące się znakowaniem szlaków miały czas do 2018 r., aby znaki te usunąć.
Znaki R-3 – tablica szlaku rowerowego
Znak R-3 to tablica szlaku rowerowego. Znak R-3 ma wymiar 40×20 cm. Z lewej strony znajduje się miejsce na wpisanie nazwy szlaku i/lub nazwy jego organizatora. Z prawej stron na białym tle znajduje się czarny symbol roweru, strzałka kierunkowa w kolorze szlaku, a poniżej napis z nazwą miejscowości i odległością do niej podaną w kilometrach.
Znaki szlaku rowerowego – które są aktualne?
Znaki szlaku rowerowego, które zgodnie z przepisami można ustawiać przy drogach publicznych to znaki z grup R-1 i R-3.
Zaprezentowane znaki typu R-2 są już nieaktualne. Należy je usunąć i zastąpić odpowiednimi.
Od 2013 r. przy drogach mogą pojawiać się znaki szlaków rowerowych typu R-4. Wyróżnia je przede wszystkim pomarańczowy kolor.